Termin hormon nie określa jakiejś szczególnej grupy związków chemicznych jak np. białko, tłuszcz czy cukier. Jest to pojęcie funkcjonalne zdefiniowane przez Bayliss`a jako substancja wydzielana przez komórki w jednej części organizmu, wędrująca do innej jego części, gdzie w małych ilościach efektownie wpływa na procesy wzrostu i inne aktywności komórek. Hormony są zwykle rozprowadzane przez krew, natomiast neurohormony mogą przechodzić przez aksony, a prostaglandyny są przenoszone w płynie nasiennym. Zgodnie z definicją, hormonami mogą być różne związki chemiczne- aminokwasy i aminy, pepydy i białka, kwasy tłuszczowe, puryny, sterydy i gibereliny. Wydaje się mało prawdopodobne , aby te wszystkie rozmaite substancje wpływały na czynności komórkowe w taki sam sposób. Stało się oczywiste że większość hormonów reguluje rozmaite aktywności komórkowe, uruchamiając kilka, niezależnych mechanizmów działania.
Impulsy nerwowe rozprzestrzeniają się w neuronach czuciowych, ruchowych i pośredniczących pod postacią prostych podobnych do siebie potencjałów czynnościowych. Rodzaj przekazywanej informacji zależy od miejsca gdzie powstał impuls i dokąd on dociera. Rodzaj percepcji która powstaje w mózgu zależy od miejsca w którym podnieta czuciowa powstaje- w oku, uchu, nosie, skórze lub narządach wewnętrznych. W układzie dokrewnym natomiast przekazywana informacja zależy nie tylko od miejsca gdzie ona powstaje i dokąd dociera, ale również od rodzaju transportowanej substancji. W każdym układzie dokrewnym wyróżniamy trzy zasadnicze elementy- komórkę wydzielniczą, mechanizm transportu i komórkę docelową. Każda z nich charakteryzuje się mniejsza lub większą specyficznością.

W zasadzie każdy rodzaj hormonu jest syntetyczny i wydzielany przez specjalny rodzaj komórek. Niektóre hormony są transportowane przez krew w formie rozpuszczonej , ale większość związana jest z pewnymi białkami- składnikami osocza. Niektóre hormony łączą się niespecyficznie z albuminami , inne zaś przyłączają się wybiórczo do specyficznych białek wykazujących w stosunku do hormonów wysokie powinowactwo. Większość hormonów wywołuje charakterystyczną wykrywalną reakcje tylko w pewnych określonych komórkach ciała. Niektóre hormony mogą reagować tylko z kilkoma typami komórek , inne wywołują reakcje w stosunkowo dużej ilości różnych typów komórek. W komórkach docelowych dla wielu hormonów znaleziono specyficzne białka tzw. receptory. Większość z nich poddano przynajmniej częściowemu oczyszczaniu . Najprawdopodobniej pierwsza interakcja hormonu, z którymś ze składników komórki zachodzi przy udziale receptora białkowego. Od jego specyficzności zależy który z hormonów może oddziaływać na daną komórkę. We krwi która dociera do każdej komórki znajdują się różne hormony, ale obecność specyficznego receptora umożliwia komórce wybór właściwego hormonu a pominięcie innych.

Gruczoły dokrewne człowieka.
Dwupłatowy gruczoł tarczycowy, zlokalizowany w szyi po obu stronach tchawicy tuż poniżej krtani, jest niezwykle bogato ukrwiony. Oba płaty są połączone przy pomocy wąskiego pasemka tkanki biegnącego w przedzie tchawicy. Tarczyca rozwija się jako centralny wyrostek dna gardzieli jednakże jego połączenie z gardzielą zanika we wczesnym rozwoju. Gruczoł zbudowany jest z sześciennych komórek nabłonkowych tworzących ściany jednowarstwowych pustych pęcherzyków. Jama każdego jest wypełniona galaretowatym koloidem wydzielanym przez pęcherzyk komórki nabłonkowe.

Tyroksyna i trijodotyronina (hormony tarczycy) przyspieszają procesy uwalniające energię w reakcjach utleniania, w większości tkanek ciała. Przy nadmiernym wydzielaniu hormonu organizm zużywa więcej tlenu, produkuje więcej odpadów metabolicznych i oddaje więcej ciepła niż normalnie . Tyroksyna wymaga aktywności wielu rozmaitych enzymów związanych z metabolizmem węglowodanów . Po podaniu człowiekowi tyroksyny istnieje 24-godzinny okres utajenia, w którym nie obserwuje się żadnego efektu w zmianie szybkości metabolizmu. Maksymalny efekt zostaje osiągnięty w 12 dni po jednorazowym dawkowaniu hormonu. Przy niedostatecznym zaopatrzeniu w tyroksyne podstawowa przemiana materii spada do 2500-3800 kJ (600-900kcal) dziennie, co stanowi 30-50% w stosunku do normalnie wytwarzanej ilości energii. Poszczególne tkanki pobrane ze zwierzęcia z niedoczynnością tarczycy wykazują zmniejszenie przemiany materii w stosunku do normalnych tkanek hodowanych in vitro. Przyspieszając metabolizm, tyroksyna silnie działa na wzrost i zróżnicowanie komórek. Usunięcie tarczycy zwierzętom młodym powoduje zahamowanie wzrostu ich ciała i rozwoju umysłowego oraz zahamowanie lub opóźnienie rozwoju narządów rozrodczych. Obok komórek pęcherzykowych, które wydzielają tyroksyne, tarczyca zawiera komórki przypęcherzykowe wydzielające kalcytoninę. Hormon ten współdziała z hormonem przytarczyc regulując stężenie wapnia we krwi. Efekt kalcytoniny jest przeciwny w stosunku do parathormonu- hamuje ona resorpcję kości co prowadzi do zmniejszenia stężenia wapnia w krwi i płynach ustrojowych. Przytarczyce są wielkości małego ziarnka grochu. U człowieka są przytwierdzone do tarczycy lub pogrążone w jej miąższu. Zwykle są dwie pary tych gruczołów, para w górnej i para w dolnej części tarczycy, lecz może występować ich mniej lub też więcej niż cztery. Ich komórki – w przeciwieństwie do pęcherzykowej budowy tarczycy tworzą zbitą masę. Podobnie jak komórki tarczycy rozwinęły się one z kieszonkowatych uchyłków gardzieli; ewolucyjnie są resztkami 3 i 4 kieszonki skrzelowej ryby. Pomiędzy komórkami zrazikowymi trzustki , wydzielającymi enzymy trawienne są rozrzucone miliony lub więcej wysepek Langerhansa będących skupiskami tkanki dokrewnej. Wysepki te zawierają dwa typy komórek łatwo wykrywalnych na skrawkach histologicznych: komórki wydzielające insulinę i komórki wydzielające glukagon.

Na górnych biegunach nerek leżą małe gruczoły zwane nadnerczami. W zasadzie nadnercze jest strukturą złożoną z dwóch niezależnych gruczołów rdzenia nadnerczy, który wydziela adrenalinę i noradrenalinę oraz kory nadnerczy wydzielającej sterydy. Obie te części mają całkowicie obrębne pochodzenie embrionalne, inną budowę komórkową i wydzielają różne hormony. Ciemny, czerwonobrązowy rdzeń nadnerczy pochodzi z tej samej tkanki embrionalnej co i układ nerwowy, a jego komórki pod względem budowy są podobne do komórek nerwowych. Wydzielina rdzenia – adrenalina jest wydzielana w dużych ilościach w stanie złości i wzrostu ciśnienia krwi , przyspiesza tętno serca, zwiększa poziom glukozy we krwi , powoduje skurcz śledziony i wyciśnięcie z niej rezerwy krwi , zwiększa krzepliwość krwi ; powoduje też zwężenie tętniczek i blednięcie skóry, rozszerzenie źrenic, kurczenie się mięśni stroszących włosy oraz mięśni wywołujących gęsią skórkę.
Biało-żółto-różowa zewnętrzna kora nadnerczy składa się z trzech wyrażnych warstw komórek i wydziela glikokortykoidy takie jak kortyzol który pobudza przemianę aminokwasów w glikozę ; mineralkortykoidy takie jak aldosteron który reguluje zawartość sodu i potasu w płynach tkankowych poprzez inicjowanie resorpcji sodu w kanalikach nerkowych oraz androgeny takie jak dehydroepiandrosteron, androsteron i adnrostenedion.

Przysadka, gruczoł wielkości ziarnka grochu, leży w małym wgłębieniu dna czaszki tuż poniżej podwzgórza. Składa się ona z dwóch części; płata przedniego, który powstaje u zarodka jako wypustka sklepienia jamy ustnej i płata tylnego który wyrasta w dół z dna mózgu. W czasie rozwoju zarodkowego płat przedni obrasta częściowo płat tylni i traci swoje połączenie z jamą ustną, podczas gdy płat tylni pozostaje połączony z podwzgórzem. Pewne komórki w podwzgórzu wydzielają czynniki stymulujące przedni płat przysadki. Pierwszym takim czynnikiem określonym chemicznie był czynnik uwalniający tyreotropinę. Płat przedni zawiera około pięciu typów rozmaitych rodzajów komórek, które różnią się kształtem, wielkością, zdolnością barwienia, i rodzajem ziarnistości występujących w cytoplazmie. Wydaje się prawdopodobne że każdy rodzaj komórek produkuje i wydziela inny hormon. Komórki wydzielające hormon wzrostowy zidentyfikowano jako okrągłe komórki z gęstymi okrągłymi kwasochłonnymi ziarnami w cytoplazmie. Po wyizolowaniu okazało się że zawierają one dużą ilość hormonu wzrostowego. Komórki wydzielające prolaktynę barwią się intensywnie karminem i zawierają ziarnistości które są mniejsze i bardziej owalne niż w komórkach wydzielających hormon wzrostowy.
Tylni płat przysadki mózgowej zbudowany jest z bezosłonkowych włókien nerwowych i rozgałęzionych komórek , które zawierają brązowe ziarna cytoplazmatycne. Jego dwa hormony- oksytocyna i wazopresyna- nie są produkowane w tylnim płacie ale są wydzielane przez komórki neurosekrecyjne w jądrze nadwzrokowym i przykomorowym mózgu. Oba hormony transportowane są przez aksony szlaku podwzgórzowo-przysadkowego do tylnego płata przysadki gdzie są magazynowane a następnie uwalnianie. Stwierdzono że istnieją dwa typy neuronów w jądrach nadwzrokowych i przykomorowych. Jeden z nich produkuje tylko oksytocynę, drugi natomiast tylko wazopresynę.
Pomiędzy kanalikami nasiennymi produkującymi spermę znajdują się komórki interstycjalne które wydzielają męskie hormony płciowe takie jak testosteron.

Jeżeli jądra pozostaną w jamie ciała a nie zejdą do worka mosznowego, kanaliki nasienne ulegają degeneracji, co powoduje bezpłodność u mężczyzn, natomiast komórki interstycjalne pozostają normalne i wydzielają normalną ilość testosteronu. Komórki plamnikotwórcze są szczególnie wrażliwe na ciepło i dlatego worek moszny, w którym temperatura jest ok. 3 stopni miższa niż w jamie ciała, zapewnia warunki odpowiednie dla rozwoju tych komórek. Androgeny pobudzają rozwój drugorzędnych cech płciowych męskich, takich jak wzrost , broda i reszta owłosienia, niski głos, niska barwa głosu, duża siła mięśni i rozwój dodatkowych gruczołów płciowych prostaty i pęcherzyków nasiennych. Testosteron wpływa na zachowanie seksualne samca i na jego popęd płciowy. Głównym źródłem hormonów płciowych żeńskich człowieka są komórki wyścielające ścianki pęcherzyka oraz komórki ciałka żółtego , powstające po owulacji.

Komórki wyściełające ścianki pęcherzyka syntetyzują estradiol, progesteron natomiast powstaje w komórkach ciałka żółtego. Estradiol reguluje zmiany zachodzące w ciele kobiety w czasie pokwitania albo dojrzewania płciowego- rozrost miednicy, rozwój piersi, rozrost macicy i pochwy, pojawienie się włosów łonowych i rozwój zewnętrznych narządów płciowych, zmiany w jakości głosu i ustalenie cyklu miesiączkowego. Progesteron jest niezbędny w końcowej fazie cyklu miesiączkowego, uczestniczy w implantacji zapłodnionego jaja w ściance macicy i rozwoju piersi w czasie ciąży.

Szyszynka jest małym, okrągłym gruczołem położonym na górnej powierzchni wzgórza, pomiędzy połkulami mózgowymi. Powstaje ona w rozwoju zarodkowym jako wyrostek mózgu. Wydziela ona melatoninę-metoksyindol powstający z tryprofanu który przekształca się w 5-hydroksytryptamine(serotoninę). Kolejne przekształcenia prowadzącedo powstania melatoniny polegają na acetylacji grupy aminowej oraz metylacjigrupy hydroksylowejserotoniny. Reakcja metylacji przebiega przy udziale enzymy hydroksy-indolo-metylotransferazy, wykrytego wyłącznie w gruczole szyszynkowym. Enzym ten jest pobudzony przez noradrenalinęuwalnianą przez zakończenia nerwów sympatycznych, dochodzących do szyszynki z szyjnego zwoju sympatycznego. Światło padające na siatkówkę oka wzmaga syntezę melatoniny przez szyszynkę. Mały nerw, dolny dodatkowy szlak wzrokowy , przechodzi od nerwu wzrokowego przez środkową część przodomózgowia i łączy się z sympatycznym układem nerwowym. Wydzielina szyszynki hamuje czynności jajników albo bezpośrednio, albo poprzez wpływ na przysadkę mózgową. Niewidome od urodzenia dziewczynki dojrzewają płciowo wcześniej niż normalne, prawdopodobnie wskutek braku czynnika hamującego funkcję jajników- melatoniny.

Łożysko jest przede wszystkim narządem podtrzymującym i odżywiającym rozwijający się zarodek, jest równocześnie i gruczołem dokrewnym wydzielającym trzy hormony. Enzymy obecne w łożysku mogąsyntetyzować progesteron z cholesterolu a cholesterol z dwuwęglowych prekursorów i mogą przekształcać testosteron w estradiol. Łożtysko nie posiada jednak enzymów mogących przemienić progesteron w testosteron. Enzymy takie są natomiast obecne nadnerczach zarodka. Lożyska zwłaszcza w ostatnich miesiącach ciąży produkuje duże ilości hormonów sterydowych. Dzienna synteza wynosi ok. 250 mg progesteronu i 30mg estrogenu. W wyściółce przewodu pokarmowego powstają hormony które produkują albo stymulują wydzielanie soków trawiennych; do hormonów tych należa gastryna, wydzielana przez komórki śluzowe odźwiernika części żołądka, sekretyna. Pankreozymina i entrogastryna, wydzielane przez komórki śluzowe dwunastnicy.